TENER

Tener to mieć, we wszystkich znaczeniach w jakich występuje w języku polskim i kilku dodatkowych.
Mamy więc, posiadamy, różne rzeczy i osoby. (Tengo muchos libros. Tengo 3 hermanos.) Mamy ileś lat i różne przypadłości. (Tiene 35 años. Tiene gripe. Tiene dolor de garganta.) Możemy nawet zapytać: ¿Qué tienes? w znaczeniu: co ci jest?
Miewamy pomysły, czas, ochotę albo spotkania. (No tengo ni idea. No tenemos tiempo. Tengo ganas de vacaciones. Tengo una cita.)
Oprócz tego tener użyjemy w kilku nieoczywistych połączeniach, w polskim występujących raczej z czasownikiem być.
tengo frío- zimno mi
tengo calor- gorąco mi
tengo miedo- boję się
tengo sueño- jestem śpiący
tengo hambre- jestem głodny
tengo sed- chce mi się pić

Tener to również fizycznie trzymać coś w rękach- dlatego mówimy: ten, albo aquí tienes w znaczeniu: masz, trzymaj.

Można też mieć jakąś postawę, zachowanie; dlatego powiemy ten cuidado (uważaj), albo ten paciencia (cierpliwości).

Wreszcie tener oznacza również musieć. Łączy się wtedy z bezokolicznikiem za pomocą 'que': tienes que estudiar, tengo que hacer la compra, tenemos que hablar.

HACER

Hacer to po prostu robić, ale pojawi się również w kilku mniej oczywistych połączeniach.

¿Qué haces? pada często pytanie i może znaczyć zarówno co robisz w tej chwili jak i co robisz w życiu, czym się zajmujesz, ale także: popatrz co narobiłeś, co ty wyprawiasz?

Kolejne zwroty, mniej lub bardziej oczywiste, ale nietrudne do zapamiętania, to:

hacer la compra- robić zakupy

hacer deporte- uprawiać sport

hacer los deberes- odrabiać lekcje

hacer gimnasia- ćwiczyć

hacer cola- stać w kolejce

hacer la cama- pościelić łóżko

Ale hacer pojawia się też jako podstawowy czasownik, kiedy mówimy o pogodzie.

hace frío/calor- jest zimno/gorąco

hace buen tiempo/mal tiempo- jest ładna/brzydka pogoda

hace sol- świeci słońce

hace viento- wieje wiatr

hace veinte grados- jest 20 stopni

Hacer to również niezbędny czasownik do mówienia o czasie. Dwa lata temu- hace dos años, chwilę temu- hace un momento, dawno temu- hace mucho.

Hacerse to stać się, np. hacerse rico, hacerse tarde, hacerse popular, hacerse viejo.

Hacer może oznaczać również sprawiać. La cebolla me hace llorar- czyli cebula sprawia, że płaczę. Me haces sufrir- sprawiasz że cierpię.

Czasami hacer znaczy udawać, zachowywać się jak- hacer el tonto- udawać głupiego.

No i nie zapominajmy o przeciwieństwie hacer, czyli deshacer. Nie ma prostego dosłownego tłumaczenia na polski bo nie mamy wprost przeciwieństwa słowa robić, ale jest to w zależności od kontekstu: niszczyć, rozwalać, odwracać proces tworzenia.

¿Qué le vamos a hacer? to filozoficzne pytanie oznaczające mniej więcej: co zrobisz jak nic nie zrobisz?

PONER

Poner to niepozorny czasownik o podstawowym znaczeniu: kłaść, z całym mnóstwem dodatkowych zastosowań.

Zaczynając od zwykłego kłaść, wkładać, nakładać możemy:

poner el libro en la mesa- położyć książkę na stole

poner las manos sobre las caderas- położyć ręce na biodrach

poner la fruta en la nevera- włożyć owoce do lodówki

¿te pongo más sopa? - nałożyć ci więcej zupy?

Poner to również włączyć, czyli:

poner la tele- włączyć telewizor

poner la lavadora- włączyć pralkę, nastawić pranie

poner la película- włączyć, puszczać film

poner música- włączyć muzykę, puszczać muzykę

ale w szerszym znaczeniu- przygotować coś do działania, użytkowania, dlatego:

poner la mesa- nakrywać do stołu

poner un antivirus- zainstalować antywirusa

poner una empresa- założyć firmę

Aquí pone que el banco está cerrado- bo pone oznacza również, że coś jest gdzieś napisane.

¿Qué pone allí?- Co tam jest napisane?

Kilka logicznych, choć bez tłumaczenia z jednym, wspólnym czasownikiem zwrotów:

poner los huevos- składać jaja

poner el dinero- wyłożyć pieniądze

poner por encima de algo- przedkładać coś ponad coś

poner en duda- poddać w wątpliwość

poner en peligro- narazić na niebezpieczeństwo

Poner może wystąpić również jako czasownik zwrotny, w kilku kolejnych kontekstach.

Ponerse to po pierwsze zakładać coś na siebie. (me pongo un abrigo- zakładam płaszcz, te pones pendientes- zakładasz kolczyki)

Ponerse może oznaczać zmianę w nastroju lub nawet stanie fizycznym:

ponerse nervioso- zdenerwować się

ponerse triste- zasmucić się

ponerse enfermo- zachorować

ponerse rojo- zaczerwienić się

ponerse bien- wydobrzeć, wyzdrowieć

(Ale coś również może zmieniać nasz stan: la lluvia me pone de mal humor)

Ponte aquí- to stań (usiądź, połóż się) tutaj, bo ponerse to również zająć jakieś miejsce. Yo me pongo en el sofá y tú en el sillón. Ponte a mi lado. Ale również niedosłownie: ponte en mi lugar- postaw się na moim miejscu, zrozum moją sytuację.