'Colocad las figuras una a una, la Virgen y José junto a la cuna y en ella el Niño, en el pesebre echado'

Tak jak w Polsce zadomowiły się Walentynki czy Wróżka Zębuszka, tak w Hiszpanii przyjęła się bożonarodzeniowa choinka. Jest obecna w domach, na placach miast, gdzie uroczyście zapala się lampki, pojawia się jako motyw dekoracyjny kojarzony ze świętami. Oficjalnie po raz pierwszy choinka stanęła w Hiszpanii w 1870 roku, za sprawą rosyjskiej księżniczki, ale minęło jeszcze trochę czasu, zanim na dobre weszła do hiszpańskich domów.

Bo w Hiszpanii tradycyjnym elementem dekoracji świątecznych jest szopka (belén). W szopce muszą znaleźć się koniecznie: dzieciątko, Maria i Józef oraz wół i muł. Reszta figurek jest drugoplanowa i dodawana w dowolnej kolejności i ilości. Można tam zobaczyć: aniołki, Trzech Króli, ich wielbłądy, pasterzy, owieczki, inne zwierzęta, gwiazdę, wieśniaków, rzemieślników, etc. Następnie uzupełniamy szopkę o elementy krajobrazu: krzaczki, drzewka, a nawet mostki. Pojawiają się też elementy lokalne. Za jakimś krzaczkiem można umieścić figurkę 'caganer'- czyli chłopa robiącego kupę (to oczywiście Katalonia). W madryckiej szopce możemy spotkać panią sprzedającą pieczone kasztany- la castañera. Możliwości są niezliczone, zwłaszcza że jedną z tradycji jest dokupowanie co roku jakiejś figurki. W ten sposób w niektórych domach szopka rozrasta się do olbrzymich rozmiarów i jest dumą gospodarzy.

Inna tradycja wiąże się z przybyciem Trzech Królów: ich postacie można dodać do sceny dopiero po narodzeniu Jezusa, w pierwszym etapie dopiero zbliżają się na wielbłądach do Betlejem, a w drugim, docierają na miejsce z prezentami (6 stycznia).

Skąd więc, wobec tak pięknych tradycji, popularność choinki? Prawdopodobnie z jej dużo mniej religijnego charakteru. 40% Hiszpanów deklaruje się jako ateiści lub agnostycy, a święta obchodzą prawie wszyscy. Społeczeństwo hiszpańskie choć bardzo kojarzone z katolicyzmem, w rzeczywistości jest dużo bardziej zlaicyzowane niż np. w Polsce. Jednocześnie pozostaje duże przywiązanie do tradycji, więc święta obchodzić trzeba. Aż 35% Hiszpanów deklaruje, że umieszcza w domu i choinkę i szopkę, a blisko 23%- żadnej z tych rzeczy (2021), co pokazuje spory rozłam. Do tego, wobec coraz większego oddalania się od kościoła pojawiły się tak zwane szopki świeckie: n.p.: z figurkami polityków.